Nho Gia: Tứ Thư – Trung Dung (Tiếng Việt) 四書 中庸 Zhōng Yóng

Mời các bạn xem và download dịch nghĩa Hán tự tại Thư Viện Kinh Sách:

TRUNG DUNG
(NGUYÊN VĂN)
ĐỆ NHẤT CHƯƠNG
Thiên mệnh chi vị tính, suất tính chi vị Đạo, tu Đạo chi vị giáo.
Đạo giã giả, bất khả tu du ly giã; khả ly, phi Đạo giã. Thị cố, Quân tử giới thận hồ kỳ sở bất đổ, khủng cụ hồ kỳ sở bất văn. Mạc kiến hồ ẩn, mạc hiển hồ vi, cố Quân tử thận kỳ độc giã.
Hỷ nộ ái lạc chi vị phát, vị chi trung; phát nhi giai trung tiết, vị chi hòa, Trung giã giả, thiên hạ chi đại bổn giã; hòa giã giả, thiên hạ chi đạt Đạo giã. Trí trung hòa, Thiên Địa vị yên, vạn vật dục yên.
ĐỆ NHỊ CHƯƠNG
Tự thành minh, vị chi tánh; tự minh thành, vị chi giáo. Thành tắc minh hỹ, minh tắc thành hỹ.
Thành giả, tự thành giã; nhi Đạo, tự Đạo giã. Thành giả, vật chi chung thủy, bất thành, vô vật. Thị cố, Quân tử thành chi vi quý. Thành giả, phi tự thành kỷ nhi dĩ giã, sở dĩ thành vật giã. Thành kỷ, nhân giã; thành vật, tri giã; tánh chi đức giã, hợp ngoại nội chi Đạo giã, cố thời thố chi nghi giã.
Thành giả, Thiên chi Đạo giã; thành chi giả, nhân chi Đạo giã. Thành giả, bất miễn nhi trung, bất tư nhi đắc, tùng Dung Trung Đạo, Thánh nhân giã; thành chi giả, trạch thiện nhi cố chấp chi giả giã.
Duy thiên hạ chí thành, vi năng tận kỳ tánh; năng tận kỳ tánh, tắc năng tận nhân chi tánh; năng tận nhân chi tánh, tắc năng tận vật chi tánh; năng tận vật chi tánh, tắc khả dĩ tán Thiên Địa chi hóa dục; khả dĩ tán Thiên Địa chi hóa dục, tắc khả dĩ dữ Thiên Địa tham hỹ.
Kỳ thứ trí khúc. Khúc năng hữu thành, thành tắc hình, hình tắc trứ, trứ tắc minh, minh tắc động, động tắc biến, biến tắc hóa, duy thiên hạ chí thành, vi năng hóa.
Chí thành chi Đạo, khả dĩ tiền tri: Quốc gia tương hưng, tất hữu trinh tường; quốc gia tương vong, tất hữu yêu nghiệt; kiến hồ thi quy, động hồ tứ thể; họa phước tương chí, thiện, tất tiên tri chi; bất thiện, tất tiên tri chi. Cố chí thành như thần.
ĐỆ TAM CHƯƠNG
Tử viết: “Quỷ thần chi vi đức, kỳ thạnh hỹ hồ! Thị chi nhi phất kiến, thính chi nhi phất văn, thể vật nhi bất khả di. Sử thiên hạ chi nhân, tề minh thạnh phục, dĩ thừa tế tự, dương dương hồ như tại kỳ thượng, như tại kỳ tả hữu. Thi viết: [Thần chi cách tư, bất khả độ tư, thẩn khả xạ tư.] Phù vi chi hiển, thành chi bất khả yêm như thử phù!”
Thiên Địa chi Đạo: Bác giã, hậu giã, cao giã, minh giã, du giã, cửu giã. Bác hậu, sở dĩ tải vật giã; cao minh, sở dĩ phúc vật giã; du cửu, sở dĩ thành vật giã.
Cố chí thành vô tức, bất tức tắc cửu, cửu tắc trưng, trưng tắc du viễn, du viễn tắc bác hậu, bác hậu tắc cao minh. Bác hậu phối Địa, cao minh phối Thiên, du cửu vô cương. Như thử giả, bất kiến nhi chương, bất động nhi biến, vô vi nhi thành.
Thiên Địa chi Đạo, khả nhất ngôn nhi tận giã: “Kỳ vi vật bất nhị, tắc kỳ sanh vật bất trắc.” Kim phù Thiên, tư chiêu chiêu chi đa, cập kỳ vô cùng giã, nhật nguyệt tinh thần hệ yên, vạn vật phúc yên. Kim phù Địa, nhất toát thổ chi đa, cập kỳ quảng hậu, tải huê ngục nhi bất trọng, chấn hà hải nhi bất tiết, vạn vật tải yên. Kim phù sơn, nhất quyển thạch chi đa, cập kỳ quảng đại, thảo mộc sanh chi, cầm thú cư chi, bảo tạng hưng yên. Kim phù thủy, nhất thược chi đa, cập kỳ bất trắc, nguyên đà giao long, ngư biếc sanh yên, hóa tài trực yên.
Thi vân: “Duy thiên chi mệnh, ư mục bất dĩ.” Cái viết: Thiên chi sở dĩ vi Thiên giã. “Ư hồ bất hiển, Văn Vương chi đức chi thuần.” Cái viết: Văn Vương chi sở dĩ vi văn giã. Thuần diệc bất dĩ. Cố viết: ” Cẩu bất chí đức, chí Đạo bất ngưng yên.” Cố Quân tử tôn đức tánh, nhi Đạo vấn học; trí quảng đại, nhi tận tinh vi; cực cao minh, nhi Đạo Trung Dung; ôn cố nhi tri tân, đôn hậu dĩ sùng lễ.
……………….
Chúc Mọi Người Vui Vẻ, Bình An, Thánh Phàm Như Ý

Nguồn: https://taiduc.org

Xem thêm bài viết khác: https://taiduc.org/giao-duc/